Aloes to niezwykła roślina, znana od stuleci ze względu na swoje właściwości lecznicze. Zawiera kilkaset związków aktywnych biologicznie, które dbają o zdrowie i wspierają urodę. Miąższ z aloesu pozyskuje się i przetwarza na różne sposoby, dzięki czemu siła przyrody intensywnie i przede wszystkim naturalnie wspiera nasze ciało. Zastanawiasz się, na co pomaga aloes i kiedy warto sięgnąć po kosmetyki z jego zawartością? Czytaj dalej, a dowiesz się, jak działają związki w nim zawarte i jakie preparaty z miąższem z aloesu wybierać przy określonych problemach skórnych!

Spis treści:

NUTKA HISTORII O ALOESIE I JEGO MIĄŻSZU…

Aloes zwyczajny (Aloe vera) znali i cenili już starożytni Egipcjanie. Mówiono o nim, że jest „rośliną nieśmiertelności”, a sama Kleopatra pielęgnowała urodę, stosując sok z aloesu. Lecznicze właściwości tej niezwykłej rośliny są jednak o wiele bardziej złożone. Aloes znajduje zastosowanie w medycynie i kosmetologii, o czym wiadomo było wieki temu.

Niegdyś aloes określany był jako „gorzka substancja”, czy też „gorzki lek”. O roślinie wypowiadali się w ten sposób m.in. Grecy, Hindusi i Arabowie. Prawdą jest, że skórka aloesu w smaku jest bardzo gorzka. Jeśli jednak oddzielić zieloną skórkę, pozostaje neutralny, ale jakże wartościowy miąższ aloesu. 

Zapiski o aloesie pochodzą nawet z XVIII wieku przed naszą erą. Oznacza to, że właściwości aloesu znane były przeszło 3900 lat temu! Nawet Nefertiti – żona faraona Eutachona żyjącego w XVIII wieku p.n.e., stosowała olejki i balsamy z aloesu do pielęgnacji skóry. Dzisiaj wiadomo dokładniej, jak działają związki zawarte w aloesie, co z ogromną radością przedstawiamy w dalszej części tekstu.        

RODZAJE ALOESU – CHARAKTERYSTYKA

Roślina o nazwie aloes występuje w przyrodzie pod postacią różnych gatunków, wśród których znanych jest ponad 550. Każda ma  nieco odmienny wygląd, właściwości i zastosowanie. Są to zarówno krzewy, formy drzewiaste, jak i byliny czy liany. Aloes naturalnie występuje m.in. w Afryce i Madagaskarze, a także na Półwyspie Arabskim.  

Wśród wielu gatunków znanych jest kilkadziesiąt, które wykazują właściwości lecznicze. Najczęściej wykorzystywane rodzaje aloesu to:

  • Aloes zwyczajny (Aloe vera) – o jasnozielonych i bardzo mięsistych liściach. Jego wygląd zależy m.in. od klimatu, w jakim rośnie. W miejscach cieplejszych wytwarza kwiaty w kolorze żółtym, wąskie i rurkowate.
  • Aloes uzbrojony (Aloe ferox) – ma pojedynczą, wysoką łodygę. Z tej wyrastają długie i kolczaste liście. Ich zwieńczeniem są bardzo efektywne, ciemnopomarańczowe kwiaty.  

JAK WYGLĄDA UPRAWA ALOESU?

Rozmnażanie aloesu można przeprowadzać z nasion. Jest to jednak bardzo trudne w chłodniejszych klimatach, gdzie aloes może ich nie wytwarzać. Lepsze efekty przynosi natomiast rozmnażanie za pomocą pędów, które wyrastają z boku rośliny.

Wyrastające pędy, które ogrodnicy określają jako „przybyszowe”, należy oddzielić od nasady i pozostawić na ok. 2 dni. W tym czasie pobrany aloes nieco przysycha. Kolejno sadzonkę należy umieścić w doniczce wypełnionej przepuszczalnym podłożem. Po ukorzenieniu aloes nadaje się do przesadzenia w wybrane miejsce. 

Warto pamiętać, że aloes nie jest odporny na chłód. Wytrzymuje temperaturę maksymalnie w granicach zera. Przechowując aloes na zewnątrz, musimy pamiętać o wniesieniu go do ciepłego pomieszczenia, jeśli na dworze przewidywany jest mróz. 

Roślina może pełnić funkcje dekoracyjne, jak również stanowić bazę do domowej pielęgnacji skóry i wsparcie zdrowia – aloes to parapetowa apteczka na oparzenia, rany, trądzik i nie tylko! 

NAJWAŻNIEJSZE ZWIĄZKI ZAWARTE W ALOESIE

Miąższ z aloesu składa się w 96% z wody. W pozostałych 4% suchej masy zawarte są związki odżywcze oraz bioaktywne. Wśród tych najbardziej aktywnych i korzystnie wpływających na zdrowie wymienia się m.in.: 

  • witaminy, np. z grupy B, A, C, E;
  • minerały: wapń, cynk, chrom, magnez, miedź, selen, sód;
  • kwasy: salicylowy, oleinowy, linolowy, linolenowy, palmitynowy, stearynowy;
  • białka w postaci łatwo przyswajalnych aminokwasów, zarówno egzo, jak i endogennych, w tym 9 niezbędnych dla życia;
  • enzymy, np. amylaza, katalaza, lipaza, alkaliczna fosfataza; 
  • glikoproteiny, sacharydy, polipeptydy, saponiny;
  • antrachinony;
  • enzymy roślinne, określane jako biostymulatory.

JAKIE WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE WYKAZUJE ALOES?

Wyżej wymienione związki to zaledwie część z tych, które zawarte są w aloesie. Dzięki cennym substancjom bioaktywnym aloes wykazuje właściwości lecznicze i prozdrowotne, wśród których warto wymienić działanie:

  • przeciwzapalne,
  • antyoksydacyjne,
  • przeciwbakteryjne,
  • przeciwwirusowe,
  • przeciwgrzybicze,
  • alkalizujące,
  • antyseptyczne,
  • oczyszczające,
  • poprawiające odporność,
  • przeciwbólowe,
  • nawilżające,
  • przeczyszczające,
  • żółciotwórcze i żółciopędne. 

DZIAŁANIE ALOESU STOSOWANEGO DOUSTNIE

Na bazie aloesu przygotowuje się m.in. preparaty lecznicze przeznaczone do stosowania doustnego. Najpopularniejszym jest sok aloesu, który ma działanie wspierające układ odpornościowy. Immunostymulujące działanie aloes zawdzięcza głównie polisacharydom, a także licznym przeciwutleniaczom, które zwalczają aktywne formy tlenu (wolne rodniki), chroniąc wszystkie narządy.

Jako kolejne właściwości aloesu stosowanego doustnie warto wymienić jego działanie łagodnie rozwalniające. Aloes reguluje perystaltykę jelit, a także normuje zawartość wody w treści jelitowej. Działa również przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Picie soku z aloesu wspomaga więc trawienie, przyspiesza oczyszczanie układu pokarmowego i wspiera funkcjonowanie naturalnej flory jelitowej poprzez działanie bakteriostatyczne.  

Przeciwdrobnoustrojowe właściwości aloesu znajdują zastosowanie także w przypadku schorzeń górnych dróg oddechowych. Uważa się, że składniki w nim zawarte mogą również wpływać na poziom insuliny, a tym samym brać udział w profilaktyce przeciw cukrzycy i otyłości. 

ALOES LECZNICZY STOSOWANY ZEWNĘTRZNIE

Spożywanie aloesu w różnej formie może przynosić wiele korzyści dla zdrowia. Niemniej jednak fenomen tej rośliny polega na wszechstronnych możliwościach zastosowania na skórę. Aloes jest częstym składnikiem maści i żeli, ponieważ nakładany zewnętrznie tworzy warstwę ochronną i łagodzi podrażnienia.

Zarówno świeży miąższ z aloesu, jak i preparaty z jego zawartością stosuje się w przypadku problemów dermatologicznych, takich jak np.:

  • oparzenia, w tym słoneczne;
  • zmiany trądzikowe;
  • odleżyny;
  • łuszczyca;
  • egzema;
  • nadmierna suchość;
  • obrzęki po użądleniach owadów;
  • żylaki;
  • trudno gojące się rany;
  • blizny i przebarwienia;
  • choroby jamy ustnej, np. afty.

ZASTOSOWANIE MIĄŻSZU Z ALOESU W KOSMETYCE

Wszystkie części aloesu są wykorzystywane w ziołolecznictwie i kosmetyce, ale to jego miąższ zawiera najwięcej składników cennych dla skóry. Jednymi z nich są polisacharydy, które naturalnie występują w skórze jako spoiwo międzykomórkowe, zapewniając funkcjonowanie bariery ochronnej. Ich uzupełnienie za pomocą kosmetyków z aloesem chroni skórę, a także przyśpiesza regenerację wszelkich uszkodzeń.

Na co pomaga aloes? Jego miąższ przede wszystkim zawiera mnóstwo antyoksydantów. Te zwalczają wolne rodniki, które jak wiadomo, są odpowiedzialne za przedwczesne starzenie. Nie bez powodu więc aloes zbiera pozytywne opinie wśród osób, które wypróbowały naturalne sposoby wsparcia dla skóry. 

Ze względu na liczne właściwości miąższ z aloesu jest jednym z podstawowych składników wszystkich naszych preparatów do pielęgnacji twarzy, a wśród nich są np.:

  • Kosmetyki do mycia twarzy, np. Face Gel, który zawiera aż 40% miąższu z aloesu pochodzącego z ekologicznych upraw. Preparat delikatnie, ale dokładnie oczyszcza skórę, zapewniając jej wygładzenie i redukcję podrażnień.
  • Toniki, m.in. Face Toner, który dba o skórę, przywracając jej naturalne pH, łagodzi zaczerwienienia i stan zapalny.
  • Kosmetyki skoncentrowane, czyli takie, które w niewielkiej objętości zawierają zwiększoną ilość aktywnych składników, np. Elixir – Serum Anti-Age o działaniu nawilżającym, kojącym podrażnienia i intensywnie regenerującym.
  • Emulsje i kremy do pielęgnacji delikatnych partii twarzy, takie jak ujędrniające i wygładzające skórę Eye Serum krem pod oczy, który dzięki zawartości aloesu redukuje również zaczerwienienia i odmładza.
  • Kremy BB z filtrami przeciwsłonecznymi, dzięki którym ożywisz i zabezpieczysz skórę przed szkodliwym wpływem słońca. 

DOMOWY MIĄŻSZ Z ALOESU

Aloes wykorzystuje się po odcięciu dojrzałych łodyg rośliny i usunięciu bocznych kolców. Po przecięciu łodygi żel należy wyciągnąć łyżeczką. Można go stosować jako samodzielny składnik lub bazę do przygotowywania domowych kosmetyków. 

Warto również wiedzieć, jak przechowywać miąższ z aloesu, ponieważ szybko ulega on utlenieniu, przez co traci wiele związków i ma słabsze działanie. Zwykle pełną wartość zachowuje tylko przez 3 godziny po zebraniu. Aby miąższ z aloesu dłużej zachował wartości, należy przechowywać go w lodówce maksymalnie przez 10-14 dni. Gotowe kosmetyki z aloesem są odpowiednio przygotowywane, dzięki czemu miąższ zachowuje możliwie najwięcej bioaktywnych związków i skutecznie wspiera skórę. 

Dzięki zawartości polisacharydów miąższ z aloesu jest doskonałym kosmetykiem do wszystkich rodzajów cery. Zapewnia skórze intensywne nawilżenie i ochronę, ponieważ tworzy na jej powierzchni koloidy łagodzące podrażnienia. Wiąże również  cząsteczki wody, co zapobiega nadmiernemu wysuszeniu. 

Miąższ może być stosowany także do cery dojrzałej, która jest szczególnie podatna na utratę wody. Związki aloesowe kilkukrotnie przyspieszają tworzenie się nowych komórek skóry. Inicjują także wytwarzanie kolagenu. Właściwości zmiękczające i poprawiające regenerację skóry, wpływają korzystnie na jej kondycję, sprawiając, że staje się ona miękka i gładka. 

Warto wypróbować kosmetyki z miąższem z aloesu również w przypadku skóry podrażnionej przez niekorzystne warunki atmosferyczne, czy mydła i żele zawierające konserwanty. Mogą one zaburzać równowagę kwasowo-zasadową na powierzchni skóry. Z kolei miąższ z aloesu ma pH zbliżone do naszej naturalnej warstwy ochronnej, dzięki czemu przywraca prawidłową kwasowość. Co ważne, miąższ nie traci swojego odczynu nawet po rozcieńczeniu.

Miąższ z aloesu wnika do głębokich warstw skóry, ułatwiając jej pielęgnację. Właściwości takie wynikają ze zdolności przenikania przez gruczoły potowe i błony komórkowe. W głębokich warstwach skóry składniki odżywcze zawarte w aloesie wnikają do naczyń krwionośnych, zapewniając tkankom wsparcie i poprawiając ukrwienie.  

Ze względu na zdolność wnikania do skóry właściwej miąższ z aloesu jest również bardzo dobrym środkiem oczyszczającym. Zawarty w nim kwas salicylowy i enzymy proteolityczne wykazują właściwości keratolityczne. Oznacza to, że miąższ z aloesu odblokowuje połączenie komórkowe zlokalizowane między skórą właściwą a naskórkiem. W praktyce aloes intensywnie oczyszcza nie tylko zewnętrzną warstwę skóry, ale także usuwa martwe komórki i zanieczyszczenia gromadzące się głęboko w porach. 

Dzięki działaniu złuszczającemu miąższ z aloesu może być stosowany również do skóry z przebarwieniami. Preparat poprawia koloryt cery i rozjaśnia plamki. Sprawdza się u osób, które mają cerę poszarzałą i pozbawioną blasku. Miąższ może być wykorzystywany także jako składnik domowych peelingów. Wcierany w skórę dłoni lub dekolt redukuje przebarwienia powstałe po nadmiernej ekspozycji na słońce. Ze względu na właściwości przeciwzapalne miąższ aloesowy sprawdza się także do redukcji przebarwień i blizn potrądzikowych.     

Liczne aminokwasy znajdujące się w miąższu z aloesu wpływają korzystnie nie tylko na skórę, ale także na rzęsy. Wspomagają one budowę ich struktur poprzez odżywienie i nawilżenie. Zapewniają włóknom regenerację i sprawiają, że rzęsy stają się mocne i wytrzymałe. Dzięki naturalnej odżywce z miąższu aloesowego rzęsy są pobudzone do wzrostu i odporniejsze na wypadanie. 

Podobne działanie wykazuje miąższ z aloesu stosowany na włosy. Szereg związków bioaktywnych odżywia ich łodygi, a także poprawia ukrwienie skóry głowy. Preparat można stosować w formie domowej maski, pozostawiając miąższ na włosach przez ok. 30 minut. Zabiegi takie przyspieszają porost włosów, redukują ich nadmierne wypadanie, a nawet wspomagają usuwanie łupieżu.    

W tym miejscu proponuję dodać kilka niezwykłych domowych zastosowań aloesu: na włosy, na rzęsy, na rozszerzone pory, przebarwienia na dłoniach, żeby jeszcze bardziej uatrakcyjnić ten tekst. Na stronie najlepszyaloes.pl podane są aż 32 zastosowania tej rośliny. Czyta się to z otwartą buzią.